Tiếng Hồng Kông

5/5 - (1 vote)

Tiếng Quảng Châu Hồng Kông

Tiếng Quảng Châu Hồng Kông (香港粵語, Hương Cảng Việt ngữ) là một phương ngữ tiếng Quảng Châu thuộc ngữ hệ Hán-Tạng thường được nói ở Hồng Kông, cũng như Ma Cao và một số khu vực lân cận ở Quảng Đông. Đây là ngôn ngữ mẹ đẻ và trên thực tế là ngôn ngữ chuẩn của Hồng Kông. Mặc dù người Hồng Kông xác nhận nó là phương ngữ tiếng Trung Quốc với thuật ngữ “Quảng Đông Thoại” (廣東話), một loạt các ấn phẩm ở Trung Quốc đại lục mô tả nó là tiếng Hồng Kông (香港話, Hương Cảng thoại), do một số khác biệt nhỏ giữa cách phát âm trong tiếng Hồng Kông và tiếng Quảng Châu được nói ở tỉnh Quảng Đông lân cận, nơi tiếng Quảng Châu (dựa trên phương ngữ Quảng Châu) là một lingua franca.

Trong những năm qua, tiếng Hồng Kông cũng đã tiếp thu thuật ngữ nước ngoài và phát triển một tập hợp lớn các thuật ngữ riêng biệt của Hồng Kông. Việc chuyển đổi mã bằng tiếng Anh cũng rất phổ biến. Những khác biệt so với phương ngữ Quảng Châu là kết quả của sự cai trị của Anh giữa năm 1841 và 1997, cũng như việc đóng cửa biên giới Trung Quốc – Hồng Kông ngay sau khi thành lập Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa vào năm 1949.

Lịch sử

Trước khi người Anh đến định cư vào năm 1842, cư dân Hồng Kông chủ yếu nói tiếng Quảng Đông (phương ngữ Đông Quan-Bảo An (Tungkun – Po’on)) cũng như tiếng Khách Gia và tiếng Triều Châu. Những ngôn ngữ và phương ngữ này đều khác biệt đáng kể so với tiếng Quảng Châu.

Sau khi người Anh mua lại đảo Hồng Kông, bán đảo Cửu Long và Tân Giới từ nhà Thanh trong khoảng thời gian từ năm 1841 (chính thức là năm 1842) đến năm 1898, một số lượng lớn thương nhân và công nhân từ thành phố Quảng Châu, trung tâm chính của tiếng Quảng Châu đã đến Hồng Kông. Tiếng Quảng Châu trở thành ngôn ngữ nói chủ đạo ở Hồng Kông. Việc di cư rộng rãi thường xuyên giữa Hồng Kông và các khu vực nói tiếng Quảng Châu đại lục đã duy trì cho đến năm 1949, khi những người Cộng sản nắm quyền ở Trung Quốc đại lục. Trong thời kỳ này, phương ngữ được nói ở Hồng Kông rất giống với tiếng Quảng Châu.

Năm 1949, khi Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa được thành lập, Hồng Kông đã chứng kiến một dòng người tị nạn lớn từ các khu vực khác nhau của Trung Quốc đại lục. Chính phủ Hồng Kông đã đóng cửa biên giới để ngăn chặn sự tràn vào ồ ạt, nhưng dòng người nhập cư bất hợp pháp từ Trung Quốc đại lục vẫn tiếp tục tìm đường vào Hồng Kông. Bởi vì điều này, sự tương ứng giữa ngôn ngữ và sắc tộc nói chung có thể đúng mặc dù không tuyệt đối, vì nhiều người nói tiếng Hồng Kông có thể đến từ các khu vực khác của Trung Quốc, đặc biệt là Thượng Hải hoặc các khu vực không thuộc Quảng Châu của Quảng Đông nơi mà tiếng Khách Gia và tiếng Triều Châu chiếm ưu thế.

Sự di chuyển, liên lạc và quan hệ giữa Hồng Kông và Trung Quốc đại lục trở nên rất hạn chế, do đó sự phát triển của tiếng Quảng Châu ở Hồng Kông chuyển hướng từ Quảng Châu. Ở Trung Quốc đại lục, Hán ngữ tiêu chuẩn đã trở thành ngôn ngữ chính thức và đã được đưa vào giáo dục. Ở Hồng Kông, tiếng Quảng Châu là phương tiện giảng dạy trong trường học, cùng với tiếng Anh và chữ Hán.

Bởi vì tiếp xúc lâu dài với tiếng Anh trong thời kỳ thuộc địa, một số lượng lớn các từ tiếng Anh đã được mượn vào tiếng Hồng Kông, ví dụ: “巴士” (/páːsǐː/) phiên âm từ “bus” theo nghĩa đen là “xe buýt”. Người dân Hồng Kông thậm chí bắt đầu mượn cấu trúc tiếng Anh, ví dụ, “噉 (咁) 都唔 có ý nghĩa” (theo nghĩa đen, “nó vẫn không có ý nghĩa.”). Do đó, từ vựng của tiếng Quảng Châu ở Trung Quốc đại lục và Hồng Kông khác nhau đáng kể.

Hơn nữa, cách phát âm tiếng Quảng Châu đã thay đổi trong khi sự thay đổi này hoặc không xảy ra ở Trung Quốc đại lục hoặc diễn ra chậm hơn nhiều. Ví dụ, việc hợp nhất khởi âm /n/ thành /l/ và bỏ âm /ŋ/ đã được quan sát. Do sự liên lạc hạn chế giữa Hồng Kông và Trung Quốc đại lục, những thay đổi này chỉ có tác dụng hạn chế ở Trung Quốc đại lục vào thời điểm đó. Do đó, cách phát âm tiếng Quảng Châu giữa Hồng Kông và Trung Quốc đại lục rất đa dạng, vì vậy người bản ngữ có thể nhận ra sự khác biệt khi nghe tiếng Quảng Châu của Hồng Kông và ở Trung Quốc đại lục.

Tiếng Quảng Châu gốc Hồng Kông có thể được tìm thấy trong văn hóa phổ biến như điện ảnh Hồng Kông và nhạc pop Hồng Kông (Cantopop). Người Hồng Kông đã di cư sang các nước khác đã đưa tiếng Quảng Châu Hồng Kông đến các nơi khác trên thế giới.

Âm vị học

Ở Hồng Kông ngày nay, nhiều người bản ngữ không thể phân biệt giữa các cặp âm vị nhất định, khiến họ phải kết hợp âm thanh này thành âm thanh khác. Mặc dù điều này thường được coi là không đạt tiêu chuẩn và thường bị phát âm là “âm lười biếng” (懶 音), hiện tượng này đang ngày càng lan rộng và ảnh hưởng đến các khu vực nói tiếng Quảng Đông khác. Trái lại với quan điểm phổ biến, một số thay đổi này không phải là gần đây. Sự mất đi của âm mũi ngạc mềm (/ŋ/) đã được ghi nhận bởi Williams (1856), và sự thay thế của mũi lỏng (/l/) cho đầu mũi (/n/) đã được ghi nhận bởi Cowles (1914).

Danh sách các kiểu âm được quan sát:

  • Hợp nhất /n/ đầu tiên thành /l/ đầu.
  • Hợp nhất /ŋ/ ban đầu thành ký tự đầu rỗng.
  • Hợp nhất các chữ cái đầu /kʷ/ và /kʷʰ/ thành /k/ và /kʰ/ khi theo sau là /ɔː/.

Lưu ý rằng /ʷ/ là âm lướt (介 音) duy nhất trong tiếng Quảng Đông. Việc hợp nhất / ŋ / và / k / codas thành / n / và / t / codas, loại bỏ sự tương phản giữa các cặp cuối cùng này (ngoại trừ sau /e/ và /o/): /aːn/ – /aːŋ/, /aːt/ – /aːk/, /ɐn/ – /ɐŋ/, /ɐt/ – /ɐk/, /ɔːn/ – /ɔːŋ/ và /ɔːt/ – /ɔːk/. Việc hợp nhất hai mũi tên âm tiết, /ŋ̩/ thành /m̩/, loại bỏ sự tương phản về âm giữa 吳 (họ Ngô) và 唔 (không phải). Hợp nhất các âm tăng (陰 上 thứ 2 và 陽 上 thứ 5).

Ngày nay ở Hồng Kông, người ta vẫn cố gắng tránh những âm thanh này bị ghép vào trong các chương trình phát sóng nghiêm túc và trong giáo dục. Những người lớn tuổi thường không thể hiện những thay đổi này trong bài phát biểu của họ, nhưng một số thì có. Với sự thay đổi âm thanh, tên của Ngân hàng Hang Seng của Hồng Kông (香港 恆生 銀行), /hœ́ːŋ kɔ̌ːŋ hɐ̏ŋ sɐ́ŋ ŋɐ̏n hɔ̏ːŋ/, nghĩa đen là Ngân hàng Tăng trưởng Không đổi Hồng Kông, trở thành /hœ́ːn kɔ̌ːn hɐ̏n sɐ́n ɐ̏n hɔ̏ːn/, nghe giống như Hon ‘ Kon ‘ngứa cơ thể’ un lạnh (痕 身 un 寒). Bản thân tên tiếng Quảng Đông (廣東話, “tiếng Quảng Đông”) sẽ là /kʷɔ̌ːŋ tʊ́ŋ wǎː/ không có sự hợp nhất, trong khi /kɔ̌ːŋ tʊ́ŋ wǎː/ (nghe giống như “講 東 話”: “nói tiếng nói phương Đông”) và / kɔ̌ːn tʊ́ŋ wǎː / (phát âm như “趕 東 話”: “xua đuổi lối nói phương đông”) đang rất được ưa chuộng.

Sự thay đổi này cũng ảnh hưởng đến cách một số người Hồng Kông nói các ngôn ngữ khác. Điều này đặc biệt rõ ràng trong cách phát âm của một số tên tiếng Anh: “Nicole” phát âm là [lekˈkou̯], “Nancy” phát âm là [ˈlɛnsi], v.v. Một ví dụ rất phổ biến về sự trộn lẫn giữa / n / và / l / là từ 你, nghĩa là “bạn”. Mặc dù cách phát âm chuẩn phải là /nei/, từ này thường được phát âm là /lei/, là họ 李, hoặc từ 理, có nghĩa là lý thuyết. Sự hợp nhất của (/n/) và (/l/) cũng ảnh hưởng đến việc lựa chọn các ký tự khi phương tiện truyền thông Quảng Đông chuyển ngữ các tên nước ngoài.

Các nhà kê đơn cố gắng sửa chữa những “âm thanh lười biếng” này thường kết thúc bằng việc đưa ra các siêu điều trị. Ví dụ: trong khi cố gắng đảm bảo rằng mọi người phát âm chữ cái đầu /ŋ/, họ có thể giới thiệu nó thành những từ trước đây có chữ cái đầu rỗng. Một ví dụ phổ biến là từ 愛, có nghĩa là “tình yêu”. Mặc dù cách phát âm chuẩn sẽ là /ɔ̄ːi/, nhưng từ này thường được phát âm là /ŋɔ̄ːi/. Hiện tượng tương tự cũng xảy ra ở nhiều phương ngữ Quan Thoại khác nhau (ví dụ: tiếng Quan thoại Tây Nam).

Các cụm từ và cách diễn đạt độc đáo

Tiếng Quảng Châu Hồng Kông đã phát triển một số cụm từ và cách diễn đạt riêng cho ngữ cảnh của Hồng Kông. Ví dụ như:

Tiếng Quảng Đông thông tục (cách phát âm)Nghĩa đenThông tụcGiải thích
離譜 (lei4 pou2) Ví dụ: 佢遲咗成粒鐘,真係離譜! Tiếng Việt: Anh ấy đến muộn một giờ. Thật là thái quá!bắt đầu từ điểm sốvô lý/thái quá/lố bịch/phi logictổng phổ
撞板 (zong6 baan2) Ví dụ: 成日都咁衝動,抵佢今次撞板。 Tiếng Việt: Anh ấy luôn bốc đồng, không có gì lạ khi anh ấy gặp rắc rối lần này.nhịp xung độtphạm sai lầm/gặp rắc rốinhịp tại nhà hát opera Quảng Đông
串 (cyun3) Ví dụ: 你洗唔洗咁串呀! Tiếng Việt: Bạn có cần phải khắc nghiệt như thế không?xiên thành chuỗi/thô tụcgay gắt/cực kỳ thẳng thừng/thiếu tế nhịCách sử dụng thông tục cho việc còng tay, được mở rộng nghĩa hơn để kết hợp với biểu hiện gay gắt tổng quan; cách khác, bằng cách sửa đổi giá trị âm cho “thô tục”
是但 (si6 daan6) Ví dụ: A: 你想去邊度食飯? B: 是但啦! Tiếng Việt : A: Bạn muốn đi ăn ở đâu? B: Sao cũng được!là/có nhưng màGì cũng được/Thoải mái thôiCụm từ này có nguồn gốc từ 肆無忌憚 (si3 mo4 gei6 daan6, bỏ qua các ràng buộc)
冬瓜豆腐 (dung1 gwaa1 dau6 fu6) Ví dụ: 你有乜冬瓜豆腐,我會好傷心㗎! Tiếng Anh: Tôi sẽ rất đau khổ nếu bạn chết.đậu phụ dưa đôngchếtđồ ăn vàng mã trong đám tang

Từ vay mượn

Cuộc sống ở Hồng Kông trở nên đặc trưng nhờ sự pha trộn của nền văn hoá miền nam Trung Quốc với các nền văn hóa châu Á và phương Tây khác, cũng như vị trí của thành phố như một trung tâm kinh doanh quốc tế lớn. Đổi lại, sức ảnh hưởng của Hồng Kông đã lan rộng sang các nền văn hóa khác. Qua đó, một số lượng lớn từ vay mượn được tạo ra tại Hồng Kông và sau đó được xuất khẩu sang những nơi khác như Trung Quốc đại lục, Đài Loan, Singapore và Nhật Bản. Một số từ khóa vay mượn thậm chí còn trở nên phổ biến hơn so với các từ khóa ở Trung Quốc, Hồng Kông cũng như ở các nền văn hóa nơi họ đến.

Từ vay mượn từ nơi khác

Dưới đây là một số từ vay mượn tiêu biểu.

Chữ HánViệt bínhTiếng Anh và các định nghĩa khácTiếng Quan Thoại Trung Quốc đại lụcTiếng Quan Thoại Đài LoanTiếng Việt
戶口aa3 kaan1account户口戶口tài khoản
拗撬aau3 giu6argue
arguments (fights)
吵架吵架tranh cãi, cãi vã cuộc tranh cãi, sự cãi vã (ẩu đả)
百家樂baak3 gaa1 lok6Baccarat (card game)百家乐百家樂Baccarat (trò chơi bài)
bo1ballquả bóng
(跳)芭蕾(舞)baa1 leoi4ballet(跳)芭蕾(舞)(跳)芭蕾(舞)múa ba lê
繃帶bang1 daai2bandage绷带繃帶băng bó
(酒)吧baa1bar
barrister
(酒)吧
大律师
(酒)吧
大律師
quán bar trạng sư, luật sư
啤酒be1 zau2beer啤酒啤酒bia
比堅尼bei2 gin1 nei4bikini比基尼比基尼bikini
煲呔bou1 taai1bow tie领结領結nơ con bướm
保齡球bou2 ling4bowling保龄球保齡球bóng gỗ
杯葛bui1 got3boycott抵制抵制cao bồi
百家利baak3 gaa1 lei6broccoli西兰花西蘭花bông cải xanh
巴打baa1 daa2brother兄弟兄弟anh em, huynh đệ
蒲飛pou6 fei1buffet布斐布斐tiệc đứng, tiệc búp phê
笨豬跳ban6 zyu1 tiu3bungee jumping蹦极跳蹦極跳nhảy bungee
巴士baa1 si2bus公交/公交车公車/公共汽車xe buýt
拜拜baai1 baai3bye再见再見tạm biệt
卡路里kaa1 lou6 lei5calorie卡路里卡路里calo
咖啡因gaa3 fe1 jan1caffeine咖啡因咖啡因cafein
kaat1cardtấm thẻ lá bài
卡通kaa1 tung1cartoon卡通卡通phim hoạt hình
哥士的(梳打)go1 si2 dik1caustic soda氢氧化钠氫氧化鈉xút
芝士zi1 si2cheese起司起司phô mai
車厘子ce1 lei4 zi2cherry樱桃櫻桃quả anh đào
朱古力zyu1 gu1 lik1chocolate巧克力巧克力socola
西打酒sai1 daa2cider果酒果酒nước trái cây lên men
雪茄syut3 gaa1cigar雪茄雪茄xì gà
打咭daa2 kat1clock in打卡打卡ghi giờ đến sở làm
俱樂部keoi1 lok6 bou6club俱乐部俱樂部câu lạc bộ
甘屎(架)/屎皮/論盡gam1 si4clumsy笨拙/笨手笨脚笨拙/笨手笨腳hậu đậu, vụng về
可可ho2 ho2cocoa可可可可cacao
可卡ho2 kaa1coca古柯古柯coca
可卡因ho2 kaa1 jan1cocaine可卡因可卡因cocain
咖啡gaa3 fe1coffee咖啡咖啡cà phê
曲奇kuk1 kei4cookie曲奇曲奇bánh quy
咕喱gu1 lei1coolie苦力苦力cu li
酷哥huk6 go1cougar酷哥/美洲狮酷哥/美洲獅báo sư tử
忌廉gei6 lim4cream克林姆克林姆kem
曲(既)kuk1crooked (bent)
bend your knees
winding road ahead
zig-zag
弯曲彎曲cong (bẻ cong) quỳ gối xuống quanh co con đường phía trước ngoằn ngoèo
咖喱gaa3 lei1curry咖喱咖喱cà ri
山埃saan1 aai1cyanide山埃山埃cyanide
打令daa2 ling6darling打令打令cưng
(一)碟(餸)dip6dish一道菜一道菜đĩa
都甩/冬甩dou1 lat1doughnut甜甜圈甜甜圈bánh vòng
(揼垃圾)dam2dump garbage in the dump/dumpster
database dump
pile dump
dumped by boy-/girl-friend
倒掉(垃圾)倒掉(垃圾)đổ rác (trong bãi chứa rác/thùng rác) kết xuất cơ sở dữ liệu bãi chất đống bị bạn trai/gái đá
肥佬fei4 lou2fail (failure)失败失敗thất bại
菲林fei1 lam2film㬵卷膠卷phim
揮/爭取fai1fight
fight for
打架/争取打架/爭取đánh chiến đấu vì
Fan士fen1 si2fan (fanatic)
fan (machine)
粉丝粉絲người hâm mộ (chủ nghĩa cuồng tín) quạt (máy móc)
爹地/花打de1 di4daddy (father)爹地爹地bố, cha, ba
發騰faat3 tang4frightened(被)吓到(被)嚇到sợ hãi
高爾夫球gou1 ji5 fu1golf高尔夫球高爾夫球gôn
結他git3 taa1guitar吉他吉他đàn ghita, Tây Ban cầm
吉士gat1 si2guts (courage)
encourage
felt like someone just punched you in the gut
胆子/勇气
鼓励
膽子/勇氣
鼓勵
gan (can đảm) nỗ lực cảm thấy như ai đó vừa đấm vào ruột mình
哈佬/哈囉haa1 lou3Hello
Halloween
哈啰哈囉xin chào Lễ Halloween
漢堡包hon3 bou2 baau1hamburger汉堡包漢堡包bánh hamburger
阿頭 [calque]aa3 tau2the head of
heading to somewhere
领导領導cầm đầu hướng về nơi nào đó
亨里hang1 lei5honey亨里亨里anh/em yêu
熱狗 [calque]jit6 gau2hotdog热狗熱狗xúc xích
呼啦圈fu1 laa1 hyun1hula hoop呼啦圈呼啦圈nhảy hula hoop
雪糕syut3 go1ice-cream冰淇淋冰淇淋kem
燕梳jin1 so1insure (insurance)保险保險bảo hiểm
奇異果kei4 ji6 gwo2kiwifruit奇异果奇異果quả dương đào
𨋢lip1lift (elevator)升降机升降機thang máy
檸檬ning4 mung1lemon柠檬檸檬quả chanh
吉利gat1 lei6lucky (you)
good luck
吉利/好运吉利/好運chúc (bạn) may mắn
芒果mong1 gwo2mango芒果芒果quả xoài
mai1microphone麦克风麥克風míc, micro, ống thu thanh
模特兒mou4 dak6 yi4model模特模特mẫu người mẫu
摩登mo1 dang1modern摩登摩登hiện đại
摩打mo1 daa2motor摩打摩打mô tô
慕絲mou1 si2mousse慕丝慕絲bánh mousse
媽咪/媽打maa1 mi4mummy (mother)妈咪媽咪mẹ, má
尼龍nei4 lung4nylon尼龙尼龍ni lông
鴉片aa1 pin3opium鸦片鴉片thuốc phiện
班戟baan1 gik1pancake饼子餅子bánh nướng chảo
泊車paak3 ce1parking a vehicle泊车泊車đỗ xe
啤梨be1 lei2pear梨子梨子quả lê
pai1pie馅饼餡餅bánh pie
乒乓波bing1 bam1ping-pong乒乓球乒乓球bóng bàn
布冧bou3 lam1plum李子李子mận, mơ
爆谷baau3 guk1popcorn爆米花爆米花bỏng ngô
布甸bou3 din1pudding布丁布丁bánh pudding
bam1pumpbơm
沙律saa1 leot2salad沙拉沙拉xà lách
三文魚saam1 man4 jyu2salmon鲑鱼鮭魚cá hồi
沙林saa3 lam1salute敬礼敬禮chào nghiêm
三文治saam1 man4 zi6sandwich三文治
三文治
bánh mì kẹp
沙甸魚saa1 din1 jyu2sardine沙丁鱼沙丁魚cá mòi
沙士saa1 si2Sarsaparilla (soft drink)
SARS
root beer: 根啤酒
SARS: 萨斯
沙士
(非典型肺炎)沙士
Sarsaparilla (đồ giải khát) SARS
桑拿song1 naa4sauna桑拿桑拿phòng tắm hơi
私家褲si6 gaa1 fu4scarf颈巾頸巾khăn quàng cổ
薯乜syu4 mat1schmuck笨蛋笨蛋kẻ ngu ngốc, đần độn
雪利酒syut3 lei6sherry雪利酒雪利酒rượu sherry
(表演)騷sou1show (performance)(表演)秀
(表演)秀
biểu diễn
絲打si1 daa2sister姐妹姐妹chị em, tỷ muội
梳打水so1 daa2soda苏打水蘇打水nước ngọt (đồ giải khát)
梳化sou1 faa4sofa沙发沙發ghế sofa
(幾)梳乎so1 fu4relaxing (chilling)
(“soft”, antonym of “firm”)
舒适舒適thư giãn (chill) (“thả lỏng”, trái nghĩa với “cứng nhắc”)
士巴拿si6 baa1 naa4spanner (wrench)扳手扳手cờ lê
士啤si6 be1spare备用備用dung tha, dung thứ
士的si2 dik1stick拐杖拐杖que
士多(店鋪)si6 do1store店铺店鋪cửa hàng
士多啤梨si6 do1 be1 lei2strawberry草莓草莓quả dâu tây
新地san1 dei6sundae圣代聖代dồi lợn Hàn Quốc
十卜sap6buk1support支持hỗ trợ
T-恤T- seot1T-shirtT-恤T-恤áo thun
塔羅牌taap3 lo4tarot塔罗牌塔羅牌bài tarot
的士dik1 si2taxi出租车
(“租车” = xe thuê)
計程車xe taxi
taai1tie领带領帶cà vạt
(車)軚taai1tire (tyre)轮胎輪胎lốp xe
多士do1 si2toast吐司吐司bánh mì nướng
拖肥糖to1 fei2 tong2toffee太妃糖太妃糖kẹo bơ cứng
吞拿魚tan1 naa4 jyu2tuna金枪鱼金槍魚cà ngừ
維他命wai4 taa1 ming6vitamin维他命維他命vitamin
威化(餅)wai1 faa4wafer biscuit
wafer (electronics)
感化饼干
晶圆
感化餅乾
晶圓
bánh xốp đĩa bán dẫn (thiết bị điện tử)
威士忌wai1 si2 gei6whisky威士忌威士忌rượu whisky
遊艇jau4 teng5yachting yacht游艇遊艇chèo thuyền du thuyền
瑜伽jyu4 gaa1yoga瑜迦瑜迦yoga
乳酪jyu5 lok6yogurt酸奶優格sữa chua

Từ tiếng Pháp

Chữ HánViệt bínhFrenchTiếng Quan Thoại Trung Quốc đại lụcTiếng Quan Thoại Đài LoanTiếng Việt
梳乎厘so1 fu4 lei4soufflé梳芙厘舒芙蕾soufflé
古龍水gu2 lung4cologne香水香水nước hoa
冷(衫)laang1laine纱线紗線len

Từ tiếng Nhật

Chữ HánViệt bínhTiếng NhậtRōmajiTiếng Quan Thoại Trung Quốc đại lụcTiếng Quan Thoại Đài LoanTiếng Việt
卡拉OKkaa1 laa1 ou1 kei1カラオケkaraoke卡拉OK卡拉OKkaraoke
老世lou5 sai3世帯主setainushi老板老闆tổng giám đốc điều hành (CEO) người đứng đầu của một tập đoàn ông chủ
奸爸爹gaan1 baa1 de1頑張ってganbatte加油加油cố gắng
放題fong3 tai4食べ放題tabe hōdai布斐布斐tiệc đứng, tiệc búp phê
浪漫long6 maan6浪漫/ ロマンチックrōman浪漫浪漫lãng mạn

Từ cho mượn

Cho tiếng Anh

EnglishChữ HánViệt bínhTiếng Việt
add oil加油gaa1 jau2thêm dầu
chop chop (hurry up)速速chuk1 chuk1khẩn trương
kowtow叩頭kau3 tau4lạy
typhoon颱風toi4 fung1bão nhiệt đới Tây Bắc Thái Bình Dương
ketchup茄汁ke4 zap1nước sốt cà chua

Cho tiếng Quan Thoại Trung Quốc đại lục

Tiếng Quan ThoạiTiếng Quảng ĐôngViệt bínhTiếng ViệtTừ đồng nghĩa tiếng Quan Thoại
买单埋單maai4 daan1đòi hoá đơn结账
搭档拍檔paak3 dong3đồng chí, đồngo nghiệp伙伴 (quan hệ chủ-tớ hoặc quan hệ làm ăn)
舞伴 (nhảy múa)
打的搭的士daap3 dik1 si2lái xe taxi乘出租车
无厘头無釐頭, corruption of 無來頭mou4 lei4 tau4nonsensical humour (see mo lei tau)
newbie who knows nothing
莫名其妙
亮仔/靓仔靚仔leng3 zai2cậu bé đẹp trai, sáng sủa帅哥儿
俊男
哥们 (chỉ ở mỗi Trung Quốc)
拍拖拍拖paak3 to1hẹn hò追求
求爱
很正好正hou2 zeng3tuyệt vời/hoàn hảo (thông tục)很棒
搞掂/搞定搞掂gaau2 dim6Xong chưa? Xong rồi!
Điều đó đã được lo liệu rồi!
办妥
做完
做好
弄完

Cho tiếng Quan Thoại Đài Loan

Tiếng Quan Thoại Đài LoanBính âm Hán ngữTiếng Quảng ĐôngViệt bínhTiếng Việt
(猴)塞雷(hóu) sāiléi(好)犀利hou2 sai1 lei6(rất) ấn tượng
Hold住hòu zhùHold住hou1 jyu6khoan đã
chờ

Cho tiếng Nhật

Kana (Kanji)RōmajiChữ HánViệt bínhTiếng Việt
ヤムチャ (飲茶)yamucha飲茶jam2 caa4yum cha
チャーシュー (叉焼)chāshū叉燒caa1 siu1xá xíu
チャーハン (炒飯)chāhan炒飯caau2 faan6cơm rang

Chuyển đổi mã và điều chỉnh từ vay mượn

Tiếng Quảng Châu Hồng Kông có số lượng từ vay nước ngoài cao. Đôi khi, các phần lời nói của các từ kết hợp bị thay đổi. Trong một số ví dụ, một số nghĩa mới của các từ tiếng Anh thậm chí còn được tạo ra. Ví dụ: “至 yeah”, theo nghĩa đen là “đúng nhất”, có nghĩa là “xu hướng nhất”. Ban đầu, “yeah” có nghĩa là có hay được trong tiếng Anh, nhưng nó cũng có nghĩa là “hợp thời trang” khi được kết hợp với tiếng Quảng Đông Hồng Kông (“yeah baby” trong tiếng Anh và “yé-yé” trong tiếng Pháp).

Thay đổi ngữ nghĩa là phổ biến trong các từ khóa vay; khi các từ nước ngoài được vay mượn sang tiếng Quảng Đông, các từ đa âm và các từ đơn âm có xu hướng trở thành không hợp âm, và âm tiết thứ hai thuộc âm Thượng Tăng (âm thứ hai). Ví dụ: “kon1 si2” (tiền xu), “sek6 kiu1” (bảo mật) và “ka1 si2” (đúc). Mặc dù vậy, một số từ đa tiết trở thành đơn âm, như “mon1” (màn hình), theo nghĩa đen là màn hình máy tính. Và một số mục từ vựng tiếng Quảng Đông mới được tạo ra theo hình thái học của tiếng Quảng Đông. Ví dụ: “laai1 記” từ từ “library”. Hầu hết các từ không hợp âm và một số từ đơn âm được kết hợp làm cách phát âm ban đầu của chúng, với một số thay đổi nhỏ theo ngữ âm Quảng Đông.

Hầu hết những người nói tiếng Quảng Đông đều có thể kết hợp các từ tiếng nước ngoài vào tiếng Quảng Đông. Những người nói tiếng Quảng Đông ở Hồng Kông thường xuyên trộn mã mặc dù họ có thể phân biệt từ nước ngoài với từ tiếng Quảng Đông. Ví dụ, “噉 都唔 có ý nghĩa”, nghĩa đen là “điều đó không có ý nghĩa”. Sau khi một người nói tiếng Quảng Đông quyết định ghép mã một từ nước ngoài vào một câu tiếng Quảng Đông, các quy tắc cú pháp của tiếng Quảng Đông sẽ được tuân theo. Ví dụ: “chắc chắn” (肯定) có thể được sử dụng như “你 su1 唔 su1 aa3?” (bạn có chắc không?) như thể nó là đối ngữ Quảng Đông của nó “你 肯 唔 肯定?”, sử dụng cấu trúc câu hỏi A-not-A.

Trong một số trường hợp, trộn mã được ưu tiên hơn vì nó có thể đơn giản hóa các câu. Một ví dụ tuyệt vời, mặc dù đã được ghi ngày tháng, về sự tiện lợi và hiệu quả của cách trộn như vậy là “打 cuộc gọi thu thập” thay thế “打 一個 由 對方 付款 嘅 長途 電話”, tức là 13 âm tiết được giảm xuống còn bốn.

Chuyển thể văn bản ngắn

Viết tắt

Các từ viết tắt thường được sử dụng ở Hồng Kông và đã phát triển mạnh mẽ cùng với việc sử dụng tin nhắn ngắn qua Internet. Dưới đây là một số ví dụ:

Thuật ngữ ban đầuThuật ngữ viết tắtGiải thích
Tiếng Quảng Châu Hồng Kông: 唔知 (m4 zi1) Tiếng Việt: không biết5G (ng5 G) Ví dụ: 甲: 你知唔知邊個係比德? 乙: 我5G Tiếng Việt: A: Bạn biết ai tên là Peter không? B: Tôi không biết (5G).Số “5” ở đây không được phát âm là “năm” mà là “ng5” trong tiếng Quảng Đông, tương ứng với từ tiếng Trung “五” (ng5). Vì “五” (ng5) và “唔” (m4), “知” (zi1) và “G” có cách phát âm tương tự, “5G” được dùng để thay thế thuật ngữ Quảng Đông 唔知, và mang nghĩa là “không biết”.
Tiếng Quảng Châu Hồng Kông: 鍾意 (zung1 ji3) English: thích中2 (zung3 ji6) Ví dụ: 我好中2佢呀! Tiếng Việt: Tôi thích (中2 zung3 ji6) anh ấy nhiều lắm!Do cách phát âm tương tự, “2” ở đây được phát âm là “二” (ji6) trong tiếng Trung Quốc chứ không phải là “hai”. Kết hợp số này với ký tự Trung Quốc “中” (zung3), nó mang cách phát âm tương tự là “鍾意” ( zung1 ji3) nhưng cấu trúc của thuật ngữ này đơn giản hơn nhiều.
Tiếng Quảng Châu Hồng Kông: 師奶 (si1 naai1) Tiếng Việt: nội trợC9 Ví dụ: 你著到成個C9咁 Tiếng Việt: Bạn ăn mặc như một bà nội trợ vậy (C9).Từ C9 nên được phát âm bằng tiếng Anh “C nine”, rất giống với tiếng Quảng Đông si1 naai1. Đây là một hình thức dễ dàng hơn để gõ từ “師奶” mà không thay đổi nghĩa trong tiếng Quảng Đông. Hai ký tự đã có trên bàn phím nên việc gõ phím sẽ đơn giản hơn rất nhiều.
7-Eleven (7-11)Se-fun(音:些粉)/ Chat1 Jai2(七仔) Ví dụ: 去些粉/七仔買野飲先 Tiếng Việt : Hãy đến 7-Eleven (Se-fun 些粉) để mua thức uống nào.“Chat1” là từ tiếng Trung gồm bảy và “Jai2” là con trai hoặc con trai
Tiếng Quảng Châu Hồng Kông: 外賣 Tiếng Việt: mua mang vềHaang4 Gai1(行街) (nghĩa đen: đi trên phố) Ví dụ: 魚蛋粉行街! Tiếng Việt: Mua mang về Fish Ball Noodles! (Haang4 Gai1 行街)Từ viết tắt này thường được dùng trong các quán cà phê mang phong cách Hồng Kông.
Uh-huh55 Ví dụ: 甲: 你今日要番學? 乙:55 Tiếng Việt: A: Hôm nay bạn có phải đến trường không? B: Có (55).Từ đồng âm với “ng ng” (嗯嗯) biểu thị sự đồng ý hoặc hiểu biết.
Tiếng Quảng Châu Hồng Kông: 發表/張貼 Tiếng Việt: đăngpo Ví dụ: 我po咗相 Tiếng Anh: I posted (po) a photo. Tiếng Việt: Tôi đã đăng (up) một bức ảnh.Một ví dụ về sự thiếu sót phổ biến của phụ âm cuối (không có trong tiếng Quảng Đông)

Tiếng Hoa, tiếng Đài Loan và tiếng Hồng Kông khác nhau như thế nào?

Phân biệt tiếng Trung Quốc đại lục (Mandarin) tiếng Đài Loan và tiếng Hồng Kông (Cantonese).

Trung Quốc là đất nước rộng lớn, có đến 5 phương ngôn: Đó là tiếng phổ thông (tiếng Quan thoại), tiếng Quảng Đông, tiếng Triều Châu, tiếng Phúc Kiến và tiếng Hẹ. Chắc hẳn khi học tiếng Trung, các bạn đều có thắc mắc tại sao lại có nhiều loại ngôn ngữ như vậy và sự khác biệt của những thứ tiếng này là gì đúng không nào, đặc biệt giữa 3 ngôn ngữ lớn (có thể coi là chủ đạo tạo nên nền văn hóa ngôn ngữ độc đáo của Trung Quốc) là tiếng Trung Quốc đại lục (tiếng phổ thông), tiếng Đài Loan và tiếng Hồng Kông

1. Tiếng Trung Quốc đại lục, tiếng Đài Loan và tiếng Hồng Kông là gì?

– Tiếng Trung Quốc đại lục (Mandarin): hay còn được gọi là Tiếng Hoa phổ thông hay tiếng Quan thoại chuẩn. Tiếng Trung Quốc hiện đại tiêu chuẩn là một dạng tiếng Hoa được chuẩn hóa và được chấp nhận là ngôn ngữ chính thức của Trung Quốc và Đài Loan. Đây cũng là một trong 4 ngôn ngữ chính thức tại Singapore và là một trong các ngôn ngữ chính thức tại Malaysia (Tiêu chuẩn Hoa ngữ). Học tiếng Trung Quốc muốn chuẩn thì học tiếng quan thoại.

– Tiếng Đài Loan ( Tiếng Phúc Kiến Đài Loan hay Tiếng Mân Nam Đài Loan (臺灣閩南語) là Phương ngữ Phúc Kiến của tiếng Mân Nam được 70% dân cư Đài Loan sử dụng. Đây là ngôn ngữ lớn nhất tại Đài Loan

– Tiếng Hồng Kông (Cantonese): chủ yếu sử dụng Tiếng Quảng Đông (88% người dân sử dụng. Tuy nhiên, các phương ngữ Trung Quốc khác trong đó có tiếng Trung Quốc đại lục cũng được sử dụng ở đây.

2. Ba loại ngôn ngữ này khác nhau ở đâu?

Cách phát âm của 3 thứ tiếng kia rất khác nhau nhưng lại sử dụng cùng một hệ chữ viết, đó là chữ Hán. Nhưng sau Cách mạng văn hóa, Trung Quốc ngày nay dùng chữ giản thể còn Đài Loan và Hồng Kông vẫn còn dùng chữ phồn thể. Chữ phồn thể thì khó viết và khó nhớ hơn do nhiều nét lằng nhằng hơn so với chữ Hán giản thể mà Trung Quốc đại lục sử dụng. Tuy nhiên mọi người thích chữ phồn thể hơn giản thể vì từng nét, từng chữ trong chữ phổn thể đều mang 1 ý nghĩa nhất định. Tính chất địa phương của các thứ tiếng ở Trung Quốc rất rõ rệt nên cùng một chữ cùng một cách viết nhưng lại có cách phát âm hoàn toàn khác nhau. Chính vì vậy, trong quá trình giao tiếp, thậm chí chính những người Trung Quốc còn bị vướng những khó khăn vì sự khác biệt vùng miền. Họ thường dùng cách viết ra nếu gặp phải bất đồng ngôn ngữ.

Người Hồng Kông nói tiếng gì?

Tiếng Quảng Đông là ngôn ngữ được đại bộ phận người dân Hồng Kông sử dụng. Tiếng Hồng Kông có gì đặc biệt?

Ngôn ngữ Hồng Kông (香港语言: Xiānggǎng yǔyán) hay còn gọi là tiếng Quảng Đông là ngôn ngữ được đại bộ phận người dân Hồng Kông sử dụng để giao tiếp.

Tiếng Quảng Đông là ngôn ngữ mẹ đẻ của người Hồng Kông và dùng chữ phồn thể thay vì giản thể như tiếng Trung.

Ngoài ra, người Hồng Kông sử dụng hai ngôn ngữ chính là tiếng Trung (汉语: Hànyǔ) và tiếng Anh (英语: Yīngyǔ).

Tiếng Trung sử dụng tại Hồng Kông ở thời điểm hiện nay đã chiếm một lực lượng lớn nhất tại đây.

Sau khi Hồng Kông sáp nhập vào Trung Quốc thì ngôn ngữ chính của người dân đã bị mai một và thay thế vào là tiếng Trung và ngoại ngữ tiếng Anh.

Điểm khác nhau giữa tiếng Hồng Kông và tiếng Trung là tiếng Hồng Kông dùng phồn thể (繁体: fántǐ) còn tiếng Trung dùng giản thể (简体: jiǎntǐ). Tuy vậy vẫn cùng nguồn gốc là xuất phát từ chữ Hán.

Đa số mọi người thích tiếng phồn thể hơn vì cách viết chứa nhiều ý nghĩa.

Tiếng Quảng Đông: Lịch sử ra đời và Cách học hiệu quả

Tiếng Quảng Đông là một nhánh chính của tiếng Trung. Ngôn ngữ này được sử dụng chủ yếu ở tỉnh Quảng Đông, Quảng Tây và một phần Hồng Kông.

  • Tiếng Quảng Đông: 廣東話 (phồn thể), 广东话 (giản thể)
  • Tên gọi khác: Tiếng Việt Ngữ
  • Khu vực sử dụng: Lưỡng Quảng (Quảng Đông, Quảng Tây, Hải Nam), Hồng Kông, Ma Cao

Tiếng Quảng Đông và Tiếng Đài Loan (tiếng Phúc Kiến) là phương ngữ nổi bật tại Trung Quốc.

1. Lịch sử hình thành tiếng Hồng Kông, Ma Cao

Thành phố cảng Quảng Châu là trung tâm kinh tế của vùng Lĩnh Lam từ thời Tần. Tới năm 660, đây là cảng lớn nhất ở Trung Quốc. Do đó, nó trở thành trung tâm văn hóa của khu vực. Tại đây, tiếng Quảng Đông được sử dụng phổ biến như một nền văn học bản địa.

Hồng Kông và Ma Cao là đặc khu hành chính của Trung Quốc, giáp với tỉnh Quảng Đông. Tổ tiên người Hồng Kông, Ma Cao chủ yếu là gốc người Hoa tới từ Quảng Châu. Như vậy, tiếng Quảng trở thành ngôn ngữ được sử dụng rộng rãi nhất ở đây. Tiếng Hồng Kông và tiếng Ma Cao là một nhánh của phương ngữ Quảng Châu.

Hiện nay, tiếng Quảng Đông đang ngày càng bị mai một. Do chính quyền Trung Quốc đang muốn ngôn ngữ hóa tiếng phổ thông. Nhiều khu vực bản địa: Quảng Châu, Quảng Đông, Hồng Kông… đang tích cực gìn giữ và bảo tồn.

Từ vựng tiếng Quảng Đông

Dưới đây là một số từ vựng tiếng Quảng cơ bản.

Nghĩa tiếng ViệtCách nói cơ bảnCách viết
Xin chào.Nỉ hẩu.你好.
Bạn khỏe không?Nỉ hẩu ma?你好嗎?
Gần đây bạn khỏe không?cắm nhật tỉm a? (thân mật)近排點呀
Khỏe.(Không cần nói “cảm ơn” sau khi nói “khỏe”)幾好. Hẩu hẩu.
Bạn tên gì?Nỉ kêu me mẻn?你叫乜嘢名呀?
Tên tôi là ______ .Ngổ cô mẻn kiu ______ .我個名叫______.
Vui được gặp bạn.幸會. .
Xin mời/làm ơn.Chính mằn.請.
Cảm ơn. (khi người ta giúp bạn)Ửm cối.唔該.
Cảm ơn. (khi ai tặng quà cho bạn)Tố chề.多謝
Không có chi.Ừm sẩy hạ khây.唔使客氣.
Xin lỗi. (thu hút chú ý)Ừm hẩu dì xi唔好意思.
Xin lỗi. (vượt qua ai đó)Ừm cối * hoặc * Ửm cối chề chề.唔該.
Xin lỗi.Tôm ửm chùy. (HongKong, hay dùng “sorry” hơn)對唔住.
Tạm biệtChoi kin. (HongKong, thường dung “bye bye”)再見
Tôi không thể nói tiếng Quảng Đông.Ngổ ừm sích cỏng tung wỏa我唔識講廣東話…
Xin hỏi, bạn biết nói tiếng Anh không?Chính mằn, nỉ sích ừm sích cỏong dinh mắn a?
Xin hỏi ở đây biết nói tiếng Anh không?Chính mằn, dẩu mẩu nhằn sích cỏong dinh mắn a?請問有冇人識講英文呀?
Cứu tôi với!Cau mèn la!救命呀!
Coi chừng/cẩn thận!Sỉu săm!小心!
Chào (buổi sáng).Chẩu sần.早晨.
Tôi không hiểu.Ngổ ừm mềnh.我唔明.
Nhà vệ sinh ở đâu?Bin tầu dẩu si xổ?邊度有廁所?

CÂU HỎI THƯỜNG GẶP

1. Hồng Kông nói tiếng gì?

Hồng Kông nói tiếng Quảng Đông, tiếng Anh và tiếng Trung Quốc phổ thông.

2. Ma Cao nói tiếng gì?

Giống như Hồng Kông. Ma Cao chủ yếu nói tiếng Quảng Đông, sau đó tới tiếng Trung phổ thông và tiếng Anh.

3. Học tiếng Quảng Đông có khó không?

Tiếng Quảng Đông học không khó. Ngôn ngữ này tương đối dễ nghe, dễ học.

4. Tiếng Quảng Đông khác gì tiếng Trung Quốc phổ thông?

Tiếng Quảng Đông có âm tiết trầm bổng hơn tiếng Trung Quốc phổ thông. Nó cũng nghe vui tai và chứa nhiều tình cảm hơn.

Gia sư ngoại ngữ ⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

GIA SƯ DẠY TIẾNG QUẢNG ĐÔNG

🇨🇳 GIA SƯ TIẾNG TRUNG

Be the first to comment

Leave a Reply

Your email address will not be published.


*