1. Điện trường
Điện trường là một trường vật lý xuất hiện xung quanh các điện tích, có tác dụng lực lên các điện tích khác.
Các đặc trưng của điện trường
- Cường độ điện trường: là đại lượng đặc trưng cho độ mạnh yếu của điện trường tại một điểm.
- Chiều của điện trường: được xác định theo chiều lực điện tác dụng lên một điện tích dương đặt tại điểm đó.
- Điểm có điện thế cao hơn: là điểm có điện thế lớn hơn.
- Điểm có điện thế thấp hơn: là điểm có điện thế nhỏ hơn.
Các định luật của điện trường
- Định luật Coulomb: Định luật về lực tương tác giữa hai điện tích điểm.
- Định luật Gauss: Định luật về sự phân bố điện tích trong không gian.
- Định luật Ampere: Định luật về lực tương tác giữa hai dòng điện.
2. Từ trường
Từ trường là một trường vật lý xuất hiện xung quanh các dòng điện, có tác dụng lực lên các dòng điện khác và các vật dẫn mang điện.
Các đặc trưng của từ trường
- Cường độ từ trường: là đại lượng đặc trưng cho độ mạnh yếu của từ trường tại một điểm.
- Chiều của từ trường: được xác định theo chiều của lực từ tác dụng lên một nam châm nhỏ đặt tại điểm đó.
- Điểm có từ trường mạnh hơn: là điểm có cường độ từ trường lớn hơn.
- Điểm có từ trường yếu hơn: là điểm có cường độ từ trường nhỏ hơn.
Các định luật của từ trường
- Định luật Biot-Savart: Định luật về sự phân bố từ trường do dòng điện thẳng gây ra.
- Định luật Ampere-Maxwell: Định luật về sự phân bố từ trường do dòng điện xoáy gây ra.
- Định luật Laplace: Định luật về sự phân bố từ trường trong không gian.
3. Dòng điện
Dòng điện là dòng chuyển động có hướng của các điện tích tự do trong vật dẫn.
Các loại dòng điện
- Dòng điện một chiều (DC): là dòng điện có chiều không đổi theo thời gian.
- Dòng điện xoay chiều (AC): là dòng điện có chiều thay đổi theo thời gian.
Các đặc trưng của dòng điện
- Điện lượng: là đại lượng đặc trưng cho lượng điện tích chuyển qua một tiết diện của vật dẫn trong một đơn vị thời gian.
- Cường độ dòng điện: là đại lượng đặc trưng cho độ mạnh yếu của dòng điện.
- Hiệu điện thế: là đại lượng đặc trưng cho công cần thực hiện để di chuyển một đơn vị điện tích từ một điểm này đến một điểm khác trong mạch điện.
- Trở kháng: là đại lượng đặc trưng cho sự cản trở dòng điện của vật dẫn.
4. Sự cảm ứng điện từ
Sự cảm ứng điện từ là hiện tượng xuất hiện suất điện động cảm ứng trong một mạch kín khi từ thông qua mạch biến thiên.
Các định luật của sự cảm ứng điện từ
- Định luật Faraday: Độ lớn suất điện động cảm ứng trong một mạch kín tỉ lệ với tốc độ biến thiên của từ thông qua mạch kín đó.
- Định luật Len-xơ: Dòng điện cảm ứng sinh ra trong một mạch kín có chiều sao cho từ trường mà nó sinh ra chống lại nguyên nhân gây ra biến thiên từ thông.
Ứng dụng của sự cảm ứng điện từ
- Máy phát điện: là thiết bị sử dụng hiện tượng cảm ứng điện từ để tạo ra dòng điện xoay chiều.
- Máy biến áp: là thiết bị sử dụng hiện tượng cảm ứng điện từ để biến đổi điện áp xoay chiều.
- Cuộn cảm: là thiết bị sử dụng hiện tượng cảm ứng điện từ để tạo ra từ trường.
Kết luận
Điện từ học là một môn học quan trọng trong vật lý, có ứng dụng rộng rãi trong đời sống và sản xuất.
Xem thêm
Quang học đại cương: ánh sáng, sóng ánh sáng, quang tử, phân tử, nguyên tử
Điện từ học đại cương: điện trường, từ trường, dòng điện, sự cảm ứng điện từ
Nhiệt động học đại cương: nhiệt động lực học, chuyển đổi năng lượng, sự giãn nở